Projekty

Od 2024 roku, dzięki dofinansowaniu MKDN, Fundacja Wolne Lektury prowadzim kampanię społeczną pn. „Odkurzacz literacki”, skierowaną do uczniów i uczennic, ich rodziców oraz nauczycielek i nauczycieli. W ramach kampanii odbędzie się pięć bezpłatnych wykładów online, których celem jest porządne odkurzenie zleżałych i czasem pokrytych patyną lektur szkolnych. Wykłady mają ukazać je w zupełnie nowych, świeżych, współczesnych kontekstach i pomóc młodym ludziom zaprzyjaźnić się z ich bohaterami. Poprowadzę trzy spośród tych wykładów:

5 maja godz. 18.00 – Bo to zła kobieta była? „Balladyna” Słowackiego
Balladyna – romantyczna femme fatale, zła siostra, zła córka, zła żona, zła władczyni – czy na pewno i czy tylko? Przyjrzymy się z bliska bohaterce Słowackiego, spróbujemy zrozumieć, co nią (i nim, gdy ją pisał) kierowało i czy naprawdę jej historia jest aż tak czarno-biała, jak się z pozoru wydaje. Jakie były jej motywy? Jakie opcje miała do wyboru? Kim są współczesne Balladyny mediów i popkultury? Zajrzymy pod podszewkę „oczywistej i jednoznacznej zbrodni” i spytamy, czy zło jest jeszcze gorsze, gdy popełnia je kobieta.

19 maja godz. 18.00 – Granice wytrzymałości kobiety – bohaterki „Granicy” Zofia Nałkowskiej

Wyzysk, zależność, przemoc, szklane sufity, handle matrymonialne, podwójne standardy moralne, presja młodości i urody, prawa reprodukcyjne, strażniczki i strażnicy patriarchatu – odwieczne problemy feministyczne, aktualne tak wtedy, jak i dziś. Przeczytamy powieść Zofii Nałkowskiej jako feministyczny manifest w kontekście biografii jej autorki, która od współczesnych sobie działaczek kobiecych się, co prawda, dystansowała, ale sama boleśnie zmagając się z „brzemionami kobiecości” próbowała żyć, jak chciała i wywołała niejeden skandal – domagając się dla kobiet „całego życia”.

2 czerwca godz. 18.00 – Chłopki, czyli o kobietach w „Chłopach” Władysława Reymonta

Polska oszalała na punkcie „Chłopek. Opowieści o naszych babkach” Joanny Kuciel-Frydryszak, największego bestsellera non-fiction ostatnich lat. Czego o życiu, pracy, wolności i wyborach wiejskich kobiet dowiadujemy się z nagrodzonej noblem powieści Reymonta rozgrywającej się zaledwie 50 lat wcześniej, niż „Chłopki”? Co wiemy, a co warto wiedzieć o przeszłości kobiet, których (pra)wnuczętami i jesteśmy prawie wszyscy i wszystkie, a których losy – nie mniej skomplikowane i ciekawe niż życie elit – odkrywamy dopiero dzięki boomowi na ludowe historie? Jak dziedzictwo chłopek – ich sztuki, medycyny, kuchni, śpiewu – odkrywają na nowo kolejne pokolenia Polek i Polaków i czy po młodopolskiej chłopomanii w trzeciej dekadzie XXI wieku przyszedł czas na „chłopkomanię”